Tags: silikon kauçuk

Simgesi “NBR” olan nitril kauçuk genel amaçlı bir malzemedir. Pratik, hızlı, mali açıdan ekonomik olduğu için bir çok sektörün gözdesidir. Yağ ve greslere karşı oldukça dayanıklı oluşundan sızdırmazlık etkinlikleri için vazgeçilmez bir yer tutar. Ep katkılı ve glikol esaslı yağlara dayanıksız olduğu için bu alanlarda kullanılmamaktadır.

Bu malzeme -40 ile +105 °C sıcaklık aralığında kullanılır. Aralıklı çalışmalarla kullanılması durumunda dayanıklılık seviyesi 120° sıcaklık değerlerine kadar yükselir. Nitril kauçuk tipi fiyat-performans açısından sağladığı avantaj sayesinde yüksek oranda tercih edilir.

NBR, yani nitril kauçuk akrilontiril ve butaiden monomerlerinin kopoplimezasyonu yoluyla üretilir. Nitril grubundan oluşu bu tip kauçuğa polar özellik kazandırmaktadır. Bu özelliği sayesinde yağlara ve solventlere karşı dayanıklılığı en yüksek düzeydedir. Spesifik olarak aşınma dayanımı çok iyidir. Aynı yol izlenerek NBR hamuruna PVC katkısı sağlanırsa özelliklerinin arasına ozona karşı dayanıklılık da ilave olur.

Nitril Kauçuk Kullanım Alanları

Nitril kauçuk malzemesinin en yaygın kullanım alanları tartışmasız havacılık ve otomotiv sektörüdür. Sözü edilen bu nitril kauçuk kullanım alanları NBR hamurunu hem esas eleman olarak kullanır hem de bazı araçların farklı noktalarında kullanır. Özellikle yağ yapım ve benzin üretimi içerisinde kullanılmakta olan araçların bütün bölümlerinde bu hamur kullanılır. Tüm bunlardan ayrı olarak NBR; helikopter, roket ve uçakların gerek iç gerek dış malzemelerinde bir çok noktada bulunmaktadır. Nitril kauçuk kullanım alanları otomotiv ve havacılıkla sınırlı değildir. Nükleer sanayide de büyük yer tutar. NBR hamuru oldukça geniş bir sıcaklık yelpazesinde kullanımı mümkün bir malzeme oluşu sayesinde nükleer sanayide kendine yer bulabilmiştir. Aynı zamanda NBR;  ayakkabılar, pritt, uhu gibi yapıştırıcılar, elektrik ve ısı yalıtımı, sızdırmazlık ürünü olan sünger ve benzeri köpüklü malzemelerin elde edilmesi, zemin malzemesi üretimi gibi alanlarda da ham madde olarak kullanılır. NBR sağlık sektörü ve laboratuvarlarda da sıkça kullanılır. Bu alanlarda eldiven ve sterilizasyon aracı olarak faal bir role sahiptir. Sentetik olan bu kauçuk tipi doğal kauçuğa göre daha az alerjik reaksiyona yol açar.

Nitril Kauçuk

Silikon kauçuk iki ayrı halde geliştirilmiş olup teknik özellikleri oldukça benzerdir. Bunlardan biri macun silikondur. Literatürde “HCR”,  yani “High Consistency Rubber” olarak geçer. Diğeri ise sıvı silikondur. Sıvı silikon literatürde “LSR”, yani “Liquid Silicon Rubber” olarak yer alır.

Macun silikon; hidrolik pres yahut enjeksiyon kalıplama ile işlenebilir, hazır halde satışa sunulan katı silikon kauçuk tipidir. HCR içinde alimünyum trihidrat barındırır. Çapraz bağlanmış katalizörler peroksit kürleme amacıyla enjeksiyon kaplama sürecinde HCR’a ilave edilir. Kürleme sürecini kısaltmak için kullanılan en yaygın yöntem budur. Kürleme için platin katalizör kullanıldığında renkli veya şeffaf macun silikonlar elde edilebilmektedir.

Sıvı silikon; iki bileşenli çapraz bağlamayla elde edilen silikon kauçuk çeşididir. 100°C ile 140°C sıcaklık değerleri arasında iki sıvının bir araya getirilmesi yoluyla bir kalıbın içinde sıvı silikona amaçlanan her türlü şekil verilebilmektedir. İmalatı oldukça pratik ve kolaydır. Bunun başlıca iki sebebi vardır; LSR’ın akışkan ve amaçlanan şekile bürünürken hava kabarcıksız olması. Sıvı silikon renklendirilirken gerekli şartlar sağlanırsa bu özellikleri kaybetmez. İletken LSR  üzerine yalıtkan LSR kaplamak da mümkündür. LSR’ın bunu sağlayan özelliği dökümü yapılmış halde olan sıvı silikonun üzerine sıvı silikon basılabilmesi ve birinci parça ile diğer parçanın birleştiği yerden ayrılmamasıdır.

Silikon Kauçuk Özellikleri

Oldukça geniş  sıcaklık yelpazesi arasında kullanımı mümkün olan silikon kauçuk malzemesinin alt ve üst değerlerini sırasıyla -60°C ve 200°C çizer. Aralıklı çalışmalarla 250°C sıcaklık değerlerine kadar dayanıklıdır. Bu kauçuk türü yakıtlarda ve yüksek mekanik özellikler gerek kılan işlemlerde önerilmemesine karşın esneklik özelliği ve hava direnci sayesinde krank keçesi üretiminde ham madde olarak oldukça aktif rol üstlenmektedir.

Silikon kauçuk günümüze kadar gelen ve hala devam etmekte olan çalışmalarla geliştirilmiş olan esneklik, sarkmama, direnç özellikleriyle bir çok alanda kendine yer edinmeyi başarmış bir malzemedir. Böyle bir malzeme oluşu ve geniş sıcaklık değerleri arasında kullanımının mümkün oluşu nedeniyle sentetik polimerlerle kıyaslandığında daha üstündür.

LSR bir otomobilin içerisinde bulunan yaklaşık iki bin parçanın üretiminde yer alır. Buna bakarak hayatımızda ne kadar yer tuttuğunun farkına varabiliriz.

Silikon Kauçuk